در حالی که بسیاری از افراد فناوری BIM را صرفاً محدود به فاز طراحی و ساخت می‌دانند، اما یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مزایای آن در فاز بهره‌برداری و نگهداری ساختمان نمایان می‌شود. این فاز معمولاً طولانی‌ترین مرحله از چرخه عمر یک ساختمان است و هزینه‌برترین بخش آن نیز به‌شمار می‌آید. استفاده از مدل اطلاعاتی ساختمان (BIM) می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی بهره‌وری، دقت، و کیفیت خدمات نگهداری را افزایش دهد.
1. دسترسی آسان به اطلاعات تجهیزات
در مدل BIM، اطلاعات تمام تجهیزات و اجزای ساختمان (مانند سیستم تهویه، آسانسورها، سیستم‌های برقی، لوله‌کشی و…) به‌صورت دقیق و قابل جستجو ذخیره شده‌اند. مدیران تاسیسات می‌توانند با یک کلیک، به اطلاعاتی مانند تاریخ نصب، شماره قطعه، شرکت تولیدکننده و دستورالعمل نگهداری دسترسی داشته باشند.
2. تسهیل مدیریت تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه
با استفاده از اطلاعات دقیق مدل BIM، برنامه‌ریزی برای تعمیرات دوره‌ای یا تعویض قطعات با دقت بیشتری انجام می‌شود. این موضوع باعث کاهش خرابی ناگهانی تجهیزات و افزایش عمر مفید ساختمان می‌گردد.
3. صرفه‌جویی در هزینه و زمان
به دلیل دسترسی سریع به اطلاعات و به‌روز بودن مدل، در مواقع بروز خرابی نیازی به جستجو در نقشه‌ها و مدارک کاغذی نیست. این موضوع باعث تسریع در زمان پاسخگویی و کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.
4. پشتیبانی از مدیریت انرژی ساختمان (BEM)
با استفاده از مدل BIM و اتصال آن به سیستم‌های BMS یا EMS، امکان نظارت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان وجود دارد. این قابلیت به کاهش مصرف انرژی و حرکت به سوی ساختمان‌های پایدار کمک می‌کند.
5. ارتقاء ایمنی و مدیریت بحران
در مواقع اضطراری مانند آتش‌سوزی یا زلزله، مدل BIM می‌تواند مسیرهای خروج اضطراری، مکان شیرهای قطع گاز و برق، و موقعیت تجهیزات مهم را به تیم‌های امداد و نجات نشان دهد. این اطلاعات می‌توانند در نجات جان افراد و کاهش خسارات بسیار حیاتی باشند.
6. انتقال بهتر اطلاعات به مالکان جدید
در صورتی که مالکیت ساختمان تغییر کند، مدل BIM می‌تواند به‌عنوان یک پایگاه داده دیجیتال کامل تمام اطلاعات ساخت، نگهداری و تاریخچه تعمیرات را به مالکان جدید منتقل کند. این کار شفافیت و اطمینان در مدیریت دارایی را افزایش می‌دهد.
جمع بندی
مدیریت بهره‌برداری و نگهداری ساختمان با استفاده از BIM، به‌جای روش‌های سنتی، باعث افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها، ارتقاء سطح ایمنی و بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌شود. استفاده از BIM در این فاز نه تنها تضمینی برای عملکرد بهتر ساختمان است، بلکه گامی مهم در جهت مدیریت هوشمندانه دارایی‌های فیزیکی محسوب می‌شود.