معماری اسلامی یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای فرهنگی و هنری جهان اسلام است که از قرن‌های اولیه تاریخ اسلامی تا امروز تأثیرات عمیقی بر توسعه معماری در مناطق مختلف جهان گذاشته است. این سبک معماری به‌ویژه در کشورهای خاورمیانه، شمال آفریقا و هند، نمادهایی از زیبایی، دقت و پیشرفت فنی را به نمایش می‌گذارد. ویژگی‌های اصلی معماری اسلامی شامل استفاده از گنبد، مناره، ایوان‌ها، آرک‌ها و تزئینات هنری از جمله خطاطی، کاشی‌کاری و نقاشی‌های پیچیده است.
ویژگی‌های معماری اسلامی:
1. استفاده از اشکال هندسی
در معماری اسلامی، طراحی‌های هندسی به‌شدت مورد توجه قرار می‌گیرد. تکرار اشکال هندسی در تزئینات مختلف، از جمله گچبری‌ها و کاشی‌کاری‌ها، نمادی از بی‌پایانی و نظم الهی است.
2. عدم نمایش تصاویری از انسان‌ها یا حیوانات
معماری اسلامی بر اساس اعتقاد به این که تجسم انسان و حیوانات نباید در مکان‌های مقدس صورت گیرد، طراحی‌های انتزاعی و تزئینی را ترجیح می‌دهد.
3. فضاهای داخلی متنوع و زیبا
استفاده از حیاط‌های مرکزی، باغ‌ها، آب‌نماها و دکوراسیون‌های داخلی منحصر به فرد، باعث ایجاد فضایی آرامش‌بخش و معنوی در فضاهای اسلامی شده است.
4. گنبد و مناره‌ها
گنبد‌ها به عنوان نماد آسمان و اتصال به الهیات در معماری اسلامی شناخته می‌شوند، و مناره‌ها نیز به عنوان برج‌های بلند و متصل به آسمان، در مساجد برای اذان و ارتباط با فضای معنوی به کار می‌روند.
تاثیرات معماری اسلامی:
معماری اسلامی علاوه بر جنبه‌های مذهبی، تأثیر زیادی بر توسعه و تحول معماری در مناطق مختلف داشته است. طراحی‌هایی که در مساجد، مدارس، کاخ‌ها و بازارهای اسلامی به‌کار گرفته می‌شد، نه تنها زیبایی‌شناسی خاصی داشت بلکه منجر به نوآوری‌هایی در تکنیک‌های ساخت و مهندسی شد. در بسیاری از کشورهای اسلامی، مانند اسپانیا (آندلس)، ایران، هند و ترکیه، آثاری از معماری اسلامی را می‌توان مشاهده کرد که نه تنها از نظر فنی بلکه از نظر هنری نیز قابل توجه هستند.