در صنعت ساخت‌وساز، کاهش هزینه‌ها بدون کاهش کیفیت یکی از اهداف اصلی کارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران است. فناوری مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) با فراهم کردن بستر یکپارچه و داده‌محور، نقش مهمی در بهینه‌سازی منابع و کاهش هزینه‌ها در پروژه‌ها ایفا می‌کند. در این مقاله به بررسی روش‌هایی می‌پردازیم که BIM باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.
1. فرآیند طراحی و مستندسازی
معماری سنتی: طراحی به‌صورت دوبعدی با استفاده از اتوکد یا حتی دستی انجام می‌شد. هماهنگی بین نقشه‌ها به‌صورت دستی صورت می‌گرفت و مستعد خطا بود.
معماری با BIM: طراحی به‌صورت سه‌بعدی و مبتنی بر اطلاعات صورت می‌گیرد. مدل واحدی ایجاد می‌شود که شامل تمام داده‌های پروژه (معماری، سازه، تأسیسات) است.
2. همکاری و تبادل اطلاعات
معماری سنتی: ارتباط بین تیم‌ها معمولاً محدود به تبادل فایل‌های جداگانه و جلسات حضوری بود که موجب تاخیر در تصمیم‌گیری و افزایش خطا می‌شد.
معماری با BIM: تمامی تیم‌ها به یک مدل مشترک و به‌روزرسانی‌شونده دسترسی دارند. همکاری به‌صورت هم‌زمان و برخط انجام می‌شود.
3. شناسایی تداخل‌ها و کاهش خطاها
معماری سنتی: تداخل‌ها و ناسازگاری‌ها (مثلاً برخورد کانال تأسیسات با تیر سازه‌ای) معمولاً در مرحله اجرا مشخص می‌شد و منجر به دوباره‌کاری می‌شد.
معماری با BIM: تداخل‌ها در مرحله طراحی با استفاده از نرم‌افزارهای BIM قابل شناسایی و رفع هستند، که موجب کاهش قابل توجه هزینه و زمان می‌شود.
4. برآورد هزینه و زمان
معماری سنتی: برآورد هزینه و زمان به‌صورت دستی و مبتنی بر نقشه‌های دوبعدی صورت می‌گرفت و معمولاً دارای خطا یا عدم دقت کافی بود.
معماری با BIM: مدل BIM می‌تواند به‌صورت خودکار مقادیر مصالح را استخراج کند و بر اساس آن برآورد دقیق هزینه و زمان ارائه دهد (5D و 4D BIM).
5. نگهداری و مدیریت پس از ساخت
معماری سنتی: اطلاعات پروژه پس از اتمام ساخت پراکنده و ناقص بود و استفاده از آن برای نگهداری دشوار بود.
معماری با BIM: مدل نهایی حاوی تمام اطلاعات موردنیاز برای نگهداری و مدیریت ساختمان است و می‌تواند در کل چرخه عمر ساختمان استفاده شود.
جمع بندی
در حالی که معماری سنتی بر اساس اسناد مجزا، تصمیم‌گیری فردی و فرآیندهای غیرمکانیزه عمل می‌کرد، معماری مبتنی بر BIM بر پایه همکاری، دقت بالا، یکپارچگی اطلاعات و اتوماسیون شکل گرفته است. در نتیجه، معماری با BIM می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد، کیفیت ساخت را افزایش دهد و پروژه‌ها را سریع‌تر و هوشمندتر به نتیجه برساند.